Dự án Nhà máy nước Nhơn Trạch (Đồng Nai): Ném qua cửa sổ hàng trăm tỉ đồng ngân sách

Chỉ bởi chậm tiến độ thi công, đến nay dự án Nhà máy nước Nhơn Trạch (NMN Nhơn Trạch - giai đoạn 1 - xây dựng bằng nguồn vốn ODA Nhật Bản và vốn đối ứng trong nước) đã “ném qua cửa sổ” sơ sơ trên 250 tỉ đồng.

Con số này chưa dừng lại, bởi chủ đầu tư đang kêu cứu rằng Cty có thể sẽ tê liệt hoạt động vì phải đem hết sạch vốn có (vốn nhà nước) ra trả nợ, trong khi nhà máy chưa hoạt động, chưa có doanh thu…

Các gói thầu có tốc độ “rùa bò”

Chủ đầu tư dự án NMN Nhơn Trạch - Cty TNHH một thành viên xây dựng cấp nước Đồng Nai (Cty cấp nước ĐN - 100% vốn nhà nước) vừa có báo cáo kêu cứu tới UBND tỉnh Đồng Nai về dự án.

Theo ông Đặng Trọng Thành (GĐ Cty cấp nước ĐN), NMN Nhơn Trạch giai đoạn 1 công suất 100.000m3/ngày là dự án lớn, quan trọng của Đồng Nai để chuẩn bị nguồn nước phục vụ cho phát triển các KCN, TP mới Nhơn Trạch và dọc trục QL 51. Dự án có nguồn vốn ODA được JICA Nhật Bản tài trợ là 1.500 tỉ đồng - chiếm 85% tổng vốn của dự án. Dự án chia làm 5 gói thầu chính (trong đó 4 gói thầu cạnh tranh quốc tế và 1 gói thầu trong nước).

Tháng 12.2007, dự án đã được khởi công và dự kiến kéo dài trong 26 tháng - tới tháng 4.2010 sẽ đi vào hoạt động. Tuy nhiên đến thời điểm này, kế hoạch đã bị phá sản, bởi cả 3 gói thầu xây lắp chính không thực hiện đúng tiến độ dự án, kéo theo 2 gói thầu khác không thể triển khai, cũng buộc phải gia hạn.

Theo ông Thành, nếu tích cực đạt được mặt bằng để thi công thì đầu năm 2012, nhà máy mới có thể hoạt động. Như vậy, so với ngày khởi công thì dự án phải kéo dài thời gian gấp đôi! Đáng lo hơn, sự chậm trễ của Dự án NMN Nhơn Trạch 1 ảnh hưởng đến tiến độ của dự án NMN Nhơn Trạch 2, với công suất thêm 100.000m3/ngày mà đoàn chuyên gia Nhật Bản đang khảo sát để xem xét cho vay vốn.

Thiệt hại hàng trăm tỉ đồng

Báo cáo của Cty cấp nước ĐN, việc chậm trễ tiến độ thi công dẫn tới phải gia hạn hiệp định vay, gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng thi công dẫn đến phát sinh chi phí đầu tư và trả nợ vốn vay, đã khiến Cty 100% vốn ngân sách này thiệt hại rất lớn. Cụ thể, bởi phải gia hạn điều chỉnh lần 2 nên gói thầu dịch vụ tư vấn thiết kế giám sát đã “nuốt” thêm hơn 74 tỉ đồng so với giá trị hợp đồng ban đầu. Tương tự, tổng dự toán chi phí đền bù cho dự án khoảng 70 tỉ đồng. Bởi sự chậm trễ, đến nay chi phí đền bù lên đến 250 tỉ đồng, chênh lệch tới 180 tỉ đồng.

Oái oăm, trong khi dự án chưa xong, chưa có doanh thu thì chủ đầu tư đã phải “gồng mình” lên trả cả gốc lẫn tiền lãi vay vốn dự án. Năm 2010, Cty đã phải trả 140 tỉ đồng tiền gốc và năm nay phải trả tiếp gần 100 tỉ đồng nữa thành 240 tỉ đồng. Không có nguồn thu từ dự án, buộc phải sử dụng vốn kinh doanh để trả nợ, trong khi tổng vốn điều lệ Cty có... 280 tỉ đồng, phải trả mất 240 tỉ nên có khả năng Cty sẽ không còn vốn để mà hoạt động.

Điều lo ngại hơn, các hiệp định vay vốn đều đã phải gia hạn thời điểm rút vốn lần cuối và Bộ KHĐT cũng như nhà tài trợ Nhật Bản nhắc nhở, phê bình nên không thể xin thêm “ân hạn” nào nữa. Vậy nên nếu tiến độ thi công kéo dài, không giải ngân kịp thì dự án sẽ mất vốn và càng khó khăn gấp bội. Đó là chưa tính theo logic, nếu tính giá nước thấp nhất hiện nay là 3.600 đồng/m3 thì với Dự án NMN Nhơn Trạch công suất 100.000m3/ngày đêm, cứ chậm 1 ngày đi vào hoạt động, Nhà nước lại thất thu 360 triệu đồng, một tháng “đi đứt” hơn 10 tỉ đồng.

Trăm sự tại cái… mặt bằng

Hàng trăm tỉ đồng ngân sách đã và sẽ tiếp tục lãng phí vì dự án chậm trễ; theo ông Thành, nguyên nhân chủ yếu do công tác giải phóng mặt bằng liên quan tới 3 huyện và TP.Biên Hòa của Đồng Nai. Cụ thể, đến nay nhà thầu xây dựng nhà máy xử lý nước sạch tại phường Tân Biên (TP.Biên Hòa) mới nhận được 4,5/18ha mặt bằng cần cho công trình. Tương tự, nhà thầu của gói thầu tuyến ống truyền tải nước thô, nước sạch đi từ TP.Biên Hòa qua huyện Nhơn Trạch, Long Thành cũng chỉ được bàn giao mặt bằng 34,3/44,5km.

Dẫu biết rằng công tác đền bù, giải phóng mặt bằng là rất nhiêu khê, nhưng nếu như không có sự vào cuộc tích cực và có sự hợp tác giữa các sở, ngành với chính quyền địa phương để kịp thời tháo gỡ khó khăn, thì những công trình nhà nước đầu tư từ nguồn vốn vay nước ngoài và trong nước như Dự án NMN Nhơn Trạch sẽ tiếp tục, dẫn đến nhiều nghịch lý và sự lãng phí nghiêm trọng.

(Báo Lao Động)